VERENIGING KATSUGEN KAI AMSTERDAM
Ademhalingsoefeningen ~ Aikido // Katsugen Undo

Katsugen Kai
Calligrafie van Itsuo Tsuda Sensei

Ademhalingsoefeningen
van Meester Tsuda

Kokyu Nage

  "Het woord Kokyu kan in het Nederlands vertaald worden met ademhaling, aangezien Ko equivalent is aan uitademen, en Kyu aan inademen. De samenvoeging van deze twee fenomenen omvat ademhaling. Maar voor Tsuda Sensei betekende het woord “Kakyu” veel meer dan slechts de biomechanische aspecten. Hij zei vaak dat door ademhaling “aikido een kunst is om weer kind te worden... zonder kinderachtig te zijn”.

 

    Hoe zou men dit vanuit een technisch oogpunt kunnen zien? Dat is eenvoudig. Wat zou je doen als iemand die sterker is dan jijzelf je van achteren beetpakt zodat je niet kunt gaan zitten? Werp je de persoon naar voren zodat je kunt gaan zitten? Als hij zwaarder is dan jijzelf kun je dat niet. Wat dan? Tsuda Sensei antwoordt: “word een kind”. “Ik zie een prachtige schelp op het strand liggen en ik buig mij voorover om hem op te pakken. Ik vergeet dat iemand mij nog steeds stevig vast heeft. De ki stroomt vanuit mijzelf naar de schelp, terwijl deze eerst werd geblokkeerd door de gedachte aan de tegenstander die mij zo sterk vast houdt. De tegenstander wordt nu licht en rolt over mijn schouders...”

Het idee om iemand om te gooien creërt weerstand. De beweging van het kind, dat plezier heeft in het oprapen van een schelp, laat mij de aanwezigheid van de tegenstander vergeten.

Je tegenstander vergeten, maar je bewust te blijven van zijn aanwezigheid is niet makkelijk. Hoe meer je probeert hem te vergeten, hoe meer je aan hem denkt. Het plezier dat voelbaar is in de stroom van ki laat je alles vergeten...

De beoefening van aikido houdt in, dat het principe van geen-weerstand eigen maakt wordt, in die zin dat je niet aan de tegenstander duwt of trekt. We vermijden een handeling in een richting waarin een tegenkracht wordt uitgelokt. Deze beoefening houdt ook het principe van geen-tegenstander in. Zodra we de tegenstander als een vijand zien, wordt onze ki door hem geabsorbeerd en raakt onze ademhaling/aandacht geblokkeerd. Om niet door de tegenstander geabsorbeerd te worden, moeten we een zekere diepgang van ademhaling hebben (Kokyu).

Meester Ueshiba zei vaak:

"aikido gaat over verenigen en weer afgescheiden zijn (musunde hanatsu)”. Ik heb deze wisseling van vereniging en scheiding gevonden tussen het inademen en uitademen.

Bij aikido wordt de handeling ingezet door de inademing van de verdediger (ik gebruik zolang het woord verdediger, ook al bestaan er geen termen als verdediger en aanvaller). Terwijl ik inadem hef ik mijn hand, de aanvaller volgt mijn beweging dan onmiddellijk door zijn eigen hand te heffen. Gelijktijdig met de coördinatie van bewegingen is er een synchronisatie van de inademing van beiden partners. Deze wisselwerking is, naar mijn mening, een van de onderscheidende kenmerken van aikido. Men vindt het niet in Judo of Kendo, waarbij elke persoon onafhankelijk van de ander ademt en naar een gelegenheid zoekt om de ander aan te vallen.

In het begin is deze interactie helemaal niet duidelijk. Men maakt slechts een aantal bewegingen die men heeft geleerd. Maar na enige tijd realiseerde ik me dat er coördinaties van bewegingen zijn is in aikido. Namelijk, als ik mijn bokken hef, heft de tegenstander gelijktijdig die van hem. In Kendo hoeft men zich niet te houden aan deze conventionele vorm van training. Als een persoon zijn shinai heft, kan de ander reageren met een horizontale slag op de buik.

Waarom maken beiden partners dan identieke of symmetrische bewegingen in aikido? Je kunt namelijk niet echt aan je tegenstander vragen: “Zou u zo vriendelijk willen zijn om uw hand te heffen op hetzelfde moment dat ik mijn hand hef?” Om zoiets mogelijk te maken is er een meeslepende kracht nodig die de tegenstander de door jouw gewenste beweging doet maken. Ik heb deze kracht gevonden in de inname van adem, zelfs voorafgaand aan de handeling zelf. Wanneer eenmaal de samensmelting plaatst vindt en de handeling is gaande, dan volgt de uitademing op natuurlijke wijze, waardoor de ki gaat stromen. Men ziet dan het werpen van de tegenstander etc, als een zichtbare vorm van de techniek.

Ademhaling is volgens mijn ervaring de echte basis van aikido.

Uit het tijdschrift Bushido
3e kwartaal 1984

Katsugen Undo

WAT IS DE REGENERATIEVE BEWEGING

     De regeneratieve beweging komt tot stand door een tijdelijke onderbreking van het bewuste sturingssysteem. Er is geen speciale kennis of techniek voor nodig. In tegendeel, we moeten daar vanaf zien. Het zoeken naar een van tevoren bepaald doel belemmert slechts de natuurlijke ontwikkeling van ons wezen.

Het principe hebben we als volgt geformuleerd:
“ZONDER KENNIS, ZONDER TECHNIEK, ZONDER DOEL”

     Als je de regeneratieve beweging voor het eerst ziet, komt het wat wonderlijk over. Omdat we gewend zijn aan min of meer gecontroleerde, rationele en zelfs ingestudeerde bewegingen, doet iedere beweging die buiten het bewuste kader valt, ons denken aan ziekte, krankzinnigheid of hypnotisme; de regeneratieve beweging lijkt zichzelf te lenen voor dit soort interpretaties.

     In werkelijkheid is het heel anders. Tijdens de beweging is ons bewustzijn niet angstig zoals bij iemand die ziek is, maar kalm en helder. In plaats van verward, als bij een krankzinnige, blijft het scherp. In plaats van begrensd en beperkt, zoals onder hypnose, blijft het vrij.

     Wij brengen de regeneratieve beweging niet ten uitvoer, maar het zet zichzelf in werking als reactie op een behoefte van het organisme.
Aangezien deze behoeften van persoon tot persoon variëren en voor ieder individu van moment tot moment, kunnen er geen eenvormige, voorgeprogrammeerde bewegingen bestaan. Juist hierdoor bestaat de vergissing om van dat wat natuurlijk is af te dwalen, door het toevoegen van enkele “misleidende ingrediënten”.

     In theorie bestaan er twee vormen van regeneratieve beweging. De eerste is aanwezig in ieder individu en bestaat uit natuurlijke reacties van ons organisme zoals: gapen, niezen, bewegingen tijdens de slaap, etc. De andere vorm werd ontwikkeld door Meester Haruchika Noguchi, een halve eeuw geleden. Dit is de vorm die wij beoefenen.

     Om voor het eerst te beginnen met de beoefening van de beweging is het wenselijk dat men al een bepaalde mentale volwassenheid bereikt heeft en dat allerlei andere richtingen niet adequaat zijn gebleken.

Het mag niet aan anderen opgelegd worden, zelfs niet aan familie en niet zomaar altijd. Het is essentieel dat er in het innerlijke zelf een verlangen ontkiemt naar de terugkeer van de natuurlijke staat. Men moet geen fruit plukken voor het rijp is. 

De regeneratieve beweging is geen uiterlijke vaardigheid. Het wijst de weg naar een diepere ontdekking van onszelf. Deze weg gaat niet regelrecht naar het paradijs, maar over een kronkelend pad.

     Het is aan een ieder, om vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid, zijn eigen eenheid van zijn te ontdekken.

     Naarmate het lichaam gevoeliger wordt, kan men verwarrende sensaties ervaren die hen, die een goed basisbegrip missen, kunnen afschrikken.

     De beweging wordt, nadat een bepaald niveau van intensiteit is bereikt, geleidelijk aan rustiger. Het wordt subtieler. Onze ademhaling wordt dieper. Uiteindelijk smelt de beweging samen met de beweging van het dagelijks leven en wordt zo iets natuurlijks dat er niets speciaals meer voor gedaan hoeft te worden. Het terrein is dan genormaliseerd.

     Deze normalisatie is niet alleen fysiek, maar ook psychisch. Naarmate een aanleg voor samensmelting van sensitiviteit gecreëerd wordt, ontwikkeld zich een nieuw perspectief dat van invloed is op menselijke relaties en onze reacties op het leven om ons heen.

Wanneer deze samensmelting onze ruimdenkendheid vergroot, bereiken we de staat van
niet-lichamelijk en niet-denkend.
Dan kunnen we ontdekken dat de mens in wezen vrij is.

Itsuo Tsuda

Simple as Breath
Meeting Régis Soavi's Aikido and the “Respiratory Practice” of Master Tsuda.


Hello, Illness
An interview with Régis Soavi about Katsugen Undo (or Regenerating Movement)

These articles were issued in the Italian magazine Arti d'Oriente in February 1999 and May 2000.
They are transcription of two interview of Régis Soavi made in Milano by Monica Rossi, a journalist in the magazine.

______________________________________